HỘI CHỨNG KHỚP CỘT SỐNG

HỘI CHỨNG KHỚP CỘT SỐNG

Hội chứng khớp cột sống là tình trạng đau xuất phát từ phần khớp giữa hai đốt sống liền kề nhau, hoặc còn được gọi là tình trạng viêm xương khớp cột sống.

Khớp cột sống giúp cho lưng chúng ta mềm dẻo, có thể vận động để cúi/ưỡn, xoay hoặc xoắn vặn sang hai bên. Các dây thần kinh thoát ra khỏi tủy sống đi qua các khớp này để tới các phần khác nhau của cơ thể. Một khớp cột sống khỏe mạnh thì có sụn khớp để giúp cho một đốt sống vận động trơn tru cùng với đốt sống liền kề mà không bị mài mòn. Mỗi khớp sẽ được bôi trơn bởi dịch khớp, điều này làm cho khớp cột sống có thể được bảo vệ tránh sự bào mòn khớp. Khi khớp cột sống trở nên sưng và đau thì nó được gọi là hội chứng khớp cột sống.

Các nguyên nhân

Hội chứng khớp cột sống được gây nên bởi sự kết hợp của sự lão hóa, sự quá tải lên diện khớp và dochấn thương.

Sự quá tải lên diện khớp xảy ra có lẽ do sự thoái hóa của đĩa đệm cột sống. Khi một đĩa đệm bị thoái hóa, chúng sẽ bị bào mòn dần dần và sau đó xẹp xuống. Điều này gây nên khoảng trống giữa hai đốt sống liền kề bị hẹp lại, chính sự hẹp ở phía trước của đĩa đệm làm cho lực dồn về hai diện khớp cột sống ở phía sau, từ đó tạo nên áp lực lên sụn khớp ở bề mặt của hai diện khớp này. Khi áp lực quá mức sẽ gây nên sự phá hủy bề mặt sụn khớp và cuối cùng sụn khớp bị mất hoàn toàn.

Khi các khớp cột sống viêm nhiều, bề mặt sụn khớp cùng với dịch khớp bị phá hủy sẽ làm lộ ra bề mặt xương bên dưới, do đó chỉ còn xương chà xát vào xương. Các trồi xương bắt đầu hình thành xung quanh khớp cột sống. Khi các trồi xương tiến triển, chúng có thể làm hẹp lỗ liên hợp (nơi các rễ thần kinh thoát ra ngoài từ trong ống sống). Trồi xương tiếp tục phát triển chúng có thể chèn ép vào bên trong ống sống gây nên hiện tượng hẹp ống sống.

Triệu chứng
Những bệnh nhân có hội chứng khớp cột sống sẽ gặp khó khăn trong xoay người, xoắn vặn người và cong người ra trước cũng như ra sau. Nếu chúng ta có hội chứng khớp cột sống ở cột sống cổ thì nó có thể biểu hiện bằng triệu chứng, ví dụ như cứng cổ, khi đó chúng ta sẽ phải xoay toàn bộ người để có thể nhìn sang phải hoặc sang trái. Hội chứng khớp cột sống xảy ra ở cột sống thắt lưng thì bệnh nhân sẽ rất khó khăn để làm cho phần lưng thẳng ra sau khi ngồi hoặc có tư thế còng người hoặc bệnh nhân sẽ rất khó đứng dậy sau thời gian dài ngồi ghế thấp.
Đau, tê, và yếu cơ liên quan với hội chứng khớp cột sống sẽ ảnh hưởng tới các phần khác nhau của cơ thể phụ thuộc vào thần kinh bị chèn ép. Nếu thần kinh bị ảnh hưởng ở cột sống cổ thì bệnh nhân sẽ có triệu chứng đau cổ, đau vai gáy, cánh tay và bàn tay. Nếu thần kinh bị ảnh hưởng nằm ở cột sống thắt lưng thì bệnh nhân có thể có triệu chứng ở mông, chân và bàn chân.

Chẩn đoán

Chẩn đoán hội chứng khớp cột sống thường bắt đầu với tiền sử bệnh và thăm khám. Sau đó bạn sẽ được yêu cầu thêm một số xét nghiệm khác. Chụp X quang cột sống được thực hiện trước tiên để đánh giá sơ bộ cột sống của bạn có bất thường gì không. Chụp cắt lớp vi tính đôi khi được thực hiện để đánh giá bề mặt của khớp cột sống. Chụp xạ hình xương được chỉ định để phát hiện các điểm xương khớp đang có hoạt động của phản ứng viêm. Khi khớp cột sống bị viêm nó sẽ thể hiện trên phim chụp xạ hình xương toàn thân là một điểm nóng.

Tiêm cột sống

Một trong những phương pháp vừa để chẩn đoán vừa để điều trị hội chứng khớp cột sống là tiêm vào khớp cột sống dưới hướng dẫn của X quang. Trong phương pháp kiểm tra này, bác sĩ sẽ dùng thuốc tê tiêm trực tiếp vào khớp. Bác sĩ sẽ sử dụng máy X quang để biết chắc chắn là mũi kim nằm ở trong khớp trước khi thuốc được tiêm vào. Do các khớp này nằm sâu bên dưới lớp cơ thắt lưng rất dầy nên rất khó để tiêm mà không có hướng dẫn của X quang.

Ngay khi kim được xác định đúng chỗ, thuốc tê sẽ được tiêm vào khớp. Nếu hiện tượng đau mất đi, bác sĩ có thể kết luận chắc chắn rằng đau xuất phát từ khớp cột sống được tiêm mà không phải từ các nơi khác. Bác sĩ cũng có thể tiêm thêm corticoid vào khớp, corticoid là một thuốc chống viêm rất mạnh có tác dụng giảm quá trình viêm bên trong khớp và làm giảm đau. Hiệu quả thuốc này thường tạm thời, nhưng nó có thể kéo dài vài tháng.

Các phương pháp điều trị

Điều trị bảo tồn
Ngay khi hội chứng khớp cột sống được chẩn đoán xác định, phương pháp vật lý trị liệu được đưa ra để điều trị triệu chứng. Một chương trình vật lý trị liệu sẽ được các bác sĩ hướng dẫn đi cùng với sử dụng các thuốc giảm đau và chống viêm có tác dụng cải thiện sự vận động và sức cơ điều đó giúp bạn có thể thực hiện được các hoạt động hàng ngày mà không gây đau. Siêu âm và kích thích điện cũng có thể được sử dụng để làm giảm chứng co cứng cơ. Ngoài ra, mát xa và kéo giãn cơ cột sống cũng có tác dụng tương tự. Khi đã cảm thấy giảm đau đáng kể, các bài tập cột sống sẽ giúp các khớp cột sống của bạn lấy lại sự mềm dẻo, linh động.
Phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định khi tất cả các phương pháp điều trị bảo tồn thất bại, phương pháp phẫu thuật nhằm mục đích hàn xương ở diện khớp cột sống. Để thực hiện điều này bác sĩ sẽ sử dụng các vít cột sống để cố định lại và không cho khớp này vận động, đồng thời xương ghép (thường được lấy từ xương chậu) sẽ được dùng để hàn diện khớp cột sống.